Giáo trình ổn định bờ dốc và tường chắn

DOWNLOAD

Bộ giáo trình ổn định bờ dốc và tường chắn Đại Học GTVT

Chương 1: Tính chất vật lý của đất

Chương 2 : Tính chất cơ học của đất

Chương 3: Phân bố ứng suất

Chương 4: Tính Lún

Chương 5: Sức chịu tải

Chương 6: Áp lực đất lên tường chắn

Chương 7: ổn định bờ dốc và tường chắn

Bµi 1

VÊn ®Ò chung vÒ æn ®Þnh bê dèc

I. ph©n lo¹i c¸c hiÖn t­îng mÊt æn ®Þnh bê dèc

·       Kh¸i niÖm vÒ mÊt æn ®Þnh bê dèc lµ do nã bÞ ph¸ ho¹i do tr­ît. Nguyªn nh©n lµ do sù thay ®æi tr¹ng th¸i øng suÊt thiªn vÒ mÆt bÊt lîi ®èi víi m¸i ®Êt.

·       ë ®©y  sù mÊt æn ®Þnh ®­îc hiÓu lµ tÊt c¶ c¸c hiÖn t­îng di ®éng d­íi mäi h×nh thøc cña s­ên dèc tù nhiªn vµ m¸i dèc nh©n t¹o (taluy) theo h­íng ra phÝa ngoµi vµ xuèng d­íi dÉn tíi ph¸ ho¹i nÒn ®­êng vÒ æn ®Þnh toµn khèi còng nh­ vÒ kÝch th­íc h×nh häc vèn cã cña nã. Møc ®é t¸c h¹i do hiÖn t­îng ph¸ ho¹i nh­ vËy g©y ra tr­íc hÕt phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm, ph­¬ng thøc vµ quy m« chuyÓn dÞch cña ®Êt ®¸. C¸c biÖn ph¸p phßng chèng thÝch hîp ®­¬ng nhiªn còng phô thuéc vµo c¸c yÕu tè ®ã.

·       C¸c hiÖn t­îng g©y mÊt æn ®Þnh bê dèc hoÆc m¸i dèc, nãi chung ®­îc ph©n ra lµm ba lo¹i lín: sôt lë, tr­ît, vµ tr«i.

1. Sôt lë

* Sôt lë  lµ hiÖn t­îng ®Êt ®¸ trªn s­ên dèc hoÆc trªn m¸i dèc chuyÓn dÞch vÒ phÝa d­íi kh«ng theo m¹t tùa nµo râ rÖt (hoÆc lµ kh«ng cã mÆt tr­ît) vµ kh«ng duy tr× nguyªn khèi; ®Êt ®a scã thÓ r¬i tù do, l¨n, ®æ… mét c¸ch ®ét ngét, tøc thêi, nh­ng còng cã thÓ lë, trãc dÇn, tÝch tô l¹i phÝa d­íi ch©n dèc. Sôt lë nh­ vËy còng cã thÓ bao gåm c¸c tr­êng hîp kh¸c nhau d­íi ®©y:

-         Sôt lë c¸c t¶ng, khèi ®¸ cøng (®¸ ®æ, ®¸ l¨n): hiÖn t­îng nµy chñ yÕu lµ do gi¶m yÕu c­êng ®é liªn kÕt t¹i c¸c mÆt cÊu t¹o cña ®¸ khiÕn cho t­ngf t¶ng, tõng khèi ®¸ t¸ch khái ®¸ gèc r¬i xuèng. HiÖn t­îng nµy rÊt phæ biÕn vµ t¸c h¹i trÇm träng khi c¸c mÆt cÊu t¹o cña ®¸ n»m theo h­íng gÇn th¼ng ®øng, khi gi÷a c¸c mÆt tÇng ®¸ cã xen kÏ c¸c líp ®Êt dÔ thÊm n­íc vµ cã nhiÒu c©y mäc tõ khe nøt, khi vïng nói tuyÕn ®­êng ®i qua cã nhiÒu ®o¹n tÇng, nhiÒu v¸ch ®¸ cheo leo phong ho¸ nÆng nÒ, kÔ nøt ph¸t triÓn… §¸ ®æ, ®¸ l¨n cã thÓ lµm mÊt ®­êng, t¾c ®­êng vµ ®e do¹ c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng, ®Æc biÖt nguy hiÓm ë chç chóng th­êng x¶y ra ®ét ngét, nhanh vµ t¹o ra ®éng n¨ng lín.

-         Sôt lë ®Êt hoÆc ®Êt lÉn ®¸ hay ®¸ rêi r¹c: th­êng x¶y ra ë c¸c s­ên dèc hoÆc m¸i dèc cã ®é dèc lín, ë c¸c tÇng s­ên tÝch bÞ xãi hoÆc khoÐt mÊt ch©n g©y sôt lë ®ét ngét.

-         Trãc lë ®Êt ®¸: kh¸c víi hai tr­êng hîp trªn, nguyªn nh©n g©y ph¸ ho¹i ë ®©y kh«ng ph¶i do b¶n th©n cÊu t¹o ®Þa chÊt bÊt lîi mµ chñ yÕu lµ do t¸c dông phong ho¸ bgÒ mËt, t¸c dông cña n­íc mÆt bµo mßn vµ t¸c dông cña n­íc ngÇm ch¶y lé ra trªn mÆt s­ên dèc hoÆc m¸i dèc. KÕt qu¶ lµ ®Êt ®¸ bÞ trãc lë dÇn dÇn tÝch tô l¹i d­íi ch©n dèc vµ mÆt dèc ngµy cµng bÞ ph¸ ho¹i trÇm träng (mÆc dï kh«ng x¶y ra ®ét ngét vµ kh«ng nguy hiÓm tøc thêi nh­ng l©u dµi sÏ dÉn tíi sôt lë lín). Tr­êng hîp nµy hoµn toµn cã thÓ x¶y ra ngay c¶ trªn c¸c s­ên vµ m¸i dèc tho¶i.

2. Tr­ît

* Tr­ît lµ hiÖn t­îng ®Êt ®¸ trªn s­ên dèc vµ m¸i dèc chuyÓn dÞch xuèng phÝa d­íi ch©n dèc theo mét hoÆc vµi mÆt tr­ît rÖt, th­êng víi tèc ®é chËm (1-2 m / hµng th¸ng, cã khi chØ 1~2 m / hµng n¨m). trõ phi ë giai ®o¹n cuèi cã thÓ ®ét ngét di chuyÓn nhanh. HiÖn t­îng tr­ît x¶y ra th­êng do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n phøc t¹p, hËu qu¶ lµ ph¸ ho¹i æn ®Þnh cña s­ên dèc trªn mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh lµm cho ®Êt ®¸ bÞ nøt nÎ, ®ïn ®èng, t¹o nªn bËc cÊp trªn mÆt s­ên dèc, khiÕn cho nÒn ®­êng bÞ ph¸ ho¹i hoÆc bÞ dÞch chuyÓn c¶ ®o¹n dµi. Nh÷ng tr­êng hîp tr­ît trªn s­ên dèc tù nhiªn víi mét quy m« lín nh­ vËy th­êng ®­îc coi lµ tr­ît s­ên.

Tuú theo c¬ chÕ tr­ît, ng­êi ta th­êng ph©n biÖt hai tr­êng hîp: tr­ît nguyªn khèi vµ tr­ît kh«ng nguyªn khèi. Mçi tr­êng hîp nµy l¹i ph©n thµnh c¸c lo¹i h×nh tr­ît kh¸c nhau.

-         Tr­ît nguyªn khèi: lµ tr­êng hîp trong toµn bé qu¸ tr×nh tr­ît, khèi ®Êt ®¸ tr­ît vÒ c¬ b¶n vÉn duy tr× nguyªn khèi (hoÆc chØ t¸ch thµnh vµi khèi lín). Lo¹i tr­ît nµy th­êng x¶y ra khi trong cÊu t¹o s­ên dèc cã c¸c mÆt yÕu (nh­ mÆt ®øt g·y, líp kÑp mÒm yÕu, mÆt c¸c líp trÇm tÝch), ®ång thêi ®Êt ®¸ trong khèi tr­ît t­¬ng ®èi v÷ng ch¾c. Tuú theo d¹ng mÆt tr­ît, tr­ît nguyªn khèi cã thÓ lµ tr­ît quay (mÆt tr­ît cong), hoÆc tr­ît ph¼ng (mÆt tr­ît t­¬ng ®èi ph¼ng).

Tr­ît ph¼ng th­êng x¶y ra theo mÆt ®Êt ®¸, vÝ dô líp ®¸ cøng tr­ît trªn mÆt líp sÐt hoÆc sÐt kÑp mÒm yÕu n»m ë phÝa d­íi.

-         Tr­ît nguyªn khèi: lµ tr­êng hîp khèi ®Êt ®¸ khi di chuyÓn trªn mÆt tr­ît bÞ biÕn d¹ng, x¸o ®éng rÊt ®¸ng kÓ; khèi tr­ît bÞ vì thµnh nhiÒu phÇn nhá hoÆc thµnh m¶nh vôn. Nh­ vËy lo¹i tr­ît nµy kh¸c víi sôt lë ë chç ®Êt ®¸ di chuyÓn theo mÆt tr­ît râ rÖt vµ víi tèc ®é chËm kh«ng ®ét ngét. Tr­ît kh«ng nguyªn khèi x¶y ra tr­íc hÕt phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cÊu tróc ®Þa chÊt cña s­ên dãcc, nh­ tÇng phñ trªn ®¸ gèc.

3. Tr«i

* Tr«i lµ hiÖn t­îng ®Êt ®¸ ch¶y thµnh dßng trªn s­ên dèc xuèng phÝa d­íi. Dßng ®Êt ®¸ cã thÓ bao gåm ®¸ t¶ng, ®¸ hßn, cuéi sái, c¸t vµ ®Êt. Tuú theo møc ®é chøa lÉn n­íc khi tr«i, th­êng ph©n biÖt hai tr­êng hîp: dßng kh« vµ dßng ­ít.

-         Dßng kh«: th­êng lµ c¸c s¶n phÈm phong ho¸ vËt lý rêi r¹c (hµng triÖu mÐt khèi) tõ c¸c v¸ch nói cao di chuyÓn liªn tôc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh xuèng phÝa d­íi s­ên dèc vµ t¹o nen nh÷ng khèi tÝch tô ®¸ m¶nh (kh¸c víi hiÖn t­îng ®¸ ®æ ë chç ®¸ m¶nh di chuyÓn liªn tôc thµnh ®ît trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh). Trong qu¸ tr×nh di chuyÓn, c¸c s¶n phÈm rêi r¹c nµy th­êng tù ph©n chuyÓn theo kÝch cì, khiÕn cho c¸c khèi tÝch tô ®¸ cã mét ®Æc tr­ng rÊt dÔ thÊy, ®ã lµ c¸c m¶nh ®¸ to th­êng n»m phÝa d­íi cïng, råi ®Õn c¸c m¶nh võa, cßn c¸c m¶nh nhá th× tËp trung ë ph¸i trªn. C¸c khèi tÝch tô ®¸ m¶nh nh­ vËy còng cßn cã thÓ  ®­îc t¹o ra do kÕt qu¶ tr­ît hoÆc sôt lë lín tõ trªn nói cao.

Khi tuyÕn ®­êng ®i qua s­ên dèc cã c¸c khèi tÝch tô ®¸ m¶nh th× ph¶i kh¶o s¸t , thiÕt kÕ tØ mØ. C¸c s­ên tÝch tô ®¸ nµy rÊt dÔ mÊt æn ®Þnh do ®é dèc cña chïng th­êng ë tr¹ng th¸i c©n b»ng giíi h¹n. NÕu nÒn ®­êng thiÕt kÕ kh«ng thÝch hîp, lµm mÊt ch©n khèi tÝch tô ®¸ hoÆc g©y qu¸ t¶i trªn c¸c khèi ®ã th× nhÊt thiÕt ®­êng sÏ bÞ ph¸ ho¹i, kh«ng nh÷ng thÕ cßn cã thÓ khiÕn cho ®Êt ®¸ l¹i tiÕp tôc ch¶y, g©y nªn hËu qu¶ kh«ng l­êng tr­íc ®­îc

-         Dßng ­ít: lµ tr­êng hîp c¸c s¶n phÈm phong ho¸, sôt lë vµ tr­ît trªn c¸c l­u vùc dèc vµ tr¬ trôi, Ýt c©y cá, gÆp ®iÒu kiÖn m­a lò lín t¹o thµnh dßng ®Êt ®¸ lÉn bïn ch¶y å ¹t xuèng khe suèi, dån ra cöa khe t¹o nªn c¸c b·i lò tÝch. Tr­êng hîp nµy th­êng ®­îc gäi lµ hiÖn t­îng dßng lò bïn ®¸. Dßng lò bïn ®¸ cã thÓ trµn lÊp cÇu vµ nÒn ®­êng ®i trong thung lòng. ë nh÷ng ®o¹n thung lòng hÑp, bïn ®¸ bÞ ø t¾c g©y n­íc dÒnh lµm ngËp nÒn ®­êng, kÕt qu¶ lµ c¸c c«ng tr×nh cÇu, cèng vµ nÒn ®­êng ®Òu cã thÓ bÞ ph¸ ho¹i.

II. nguyªn nh©n chung lµm mÊt æn ®Þnh bê dèc

·       C¸c nguyªn nh©n chung dÉn ®Õn c¸c hiÖn t­îng mÊt æn ®Þnh bê dèc bao giê còng gåm c¸c yÕu tè lµm gi¶m yÕu c­êng ®é liªn kÕt kiÕn tróc, gi¶m yÕu søc chèng tr­ît (chèng c¾t) cña ®Êt ®¸ vµ c¸c yÕu tè lµm t¨ng khèi l­îng b¶n th©n cña chóng, t¨ng lùc g©y tr­ît (lùc c¾t).

·       §ã th­êng lµ c¸c yÕu tè thiªn nhiªn nh­ ®iÒu kiÖn cÊu tróc ®Þa chÊt,, ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, thuû v¨n, ®Þa m¹o, c¸c ho¹t ®éng ®Þa chÊt ®éng lùc vµ c¸c yÕu tè do ho¹t ®éng cña con ng­êi lµm biÕn ®æi ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn vèn cã.

1. C¸c nguyªn nh©n lµm gi¶m yÕu c­êng ®é ®Êt ®¸.

a) C¸c nguyªn nh©n thuéc b¶n chÊt ®Êt ®¸

§Êt ®¸ thuéc lo¹i yÕu, dÔ phong ho¸, dÔ ho¸ mÒm khi gÆp n­íc nh­ ®Êt sÐt, ®¸ phiÕn sÐt, c¸c lo¹i ®¸ macma vµ trÇm tÝch bÞ phong ho¸ m¹nh, c¸c lo¹i ®Êt ®¸ cã kÕt cÊu rêi r¹c…C¸c ®¸ bÞ cµ n¸t, bÞ ph¸ huû kiÕn t¹o, ®¸ cã cÊu t¹o ph©n líp vµ cÊu t¹o xen kÏ c¸c líp yÕu, cã thÓ n»m dèc ra ph¸i ngoµi s­ên dèc ®Òu dÔ g©y tr­ît lë.

b) C¸c yÕu tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh phong ho¸ vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi ho¸ lý kh¸c khiÕn ®Êt ®¸ bÞ gi¶m yÕu c­êng ®é.

-    Sù ph¸ vì vËt lý cña c¸c lo¹i ®¸ cã cÊu tróc h¹t (nh­ ®¸ granite, c¸t kÕt…) d­íi t¸c dông cña dao ®éng nhiÖt ®é.

-    Sù thuû ho¸, sù hÊp phô n­íc cña c¸c kho¸ng vËt sÐt khi t¨ng ®é Èm; qu¸ tr×nh tr­¬ng në vµ qu¸ tr×nh trao ®æi ion cña ®Êt sÐt còng cã thÓ dÉn ®Õn hËu qu¶ nh­ vËy. Khi bÞ kh« h¹n ®Êt sÐt sÏ nøt nÎ, ®¸ phiÕn sÐt bÞ vì vôn vµ n­íc cµng dÔ thÊm vµo chóng qua khe nøt.

-    N­íc ngÇm hoµ tan vµ mang ®i c¸c thµnh phÇn dÔ hoµ tan cã trong ®Êt ®¸ (nh­ c¸c muèi cacbonat, sunfat, clorua…); n­íc d­íi ®Êt hoµ tan ®¸ v«i t¹o nªn c¸c hang ®éng Karst… (nãi chung, n­íc ngÇm lµ mét nguyªn nh©n chñ yÕu g©y tr­ît, sôt lë).

c) C¸c nguyªn nh©n vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa m¹o.

-    §é dèc cña s­ên hoÆc m¸i dèc cµng lín, mÆt s­ên dèc cµng tr¬ trôi, Ýt c©y cá th× ®Êt ®¸ cµng dÔ bÞ xãi mßn, dÔ bÞ phong ho¸, do ®ã s­ên dèc hoÆc m¸i dèc cµng dÔ mÊt æn ®Þnh.

2. C¸c nguyªn nh©n t¨ng lùc g©y tr­ît (lùc c¾t).

a) C¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng t¶i träng trªn s­ên dèc

-    N­íc mÆt vµ n­íc ngÇm thÊm ®Çy lç rçng ®Êt ®¸.

-    §Êt ®¸ tr­ît, sôt lë tõ phÝa trªn xuèng råi tÝch l¹i trªn s­ên dèc.

-    §æ ®Êt ®¸ ®µo ra trªn s­ên dèc.

-    §¾p nÒn ®­êng hoÆc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kh¸c trªn s­ên dèc, nhÊt lµ trªn c¸c s­ên tÝch tô ®¸ m¶nh.

b) C¸c nguyªn nh©n g©y ph¸ ho¹i ch©n s­ên dèc

-    S«ng, suèi ch¶y xãi mßn mÊt ch©n s­ên dèc thiªn nhiªn; r·nh biªn qu¸ dèc l¹i kh«ng ®­îc gia cè t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc ch¶y víi tèc ®é lín g©y xãi ch©n m¸i dèc nÒn ®­êng.

-    Sãng vç ph¸ ho¹i ch©n dèc vµ ch©n c¸c v¸ch ®¸ ven biÓn.

-    H¹ mùc n­íc d­íi ch©n dèc mét c¸ch ®ét ngét; sau trËn lò mùc n­íc s«ng suèi, hå chøa n­íc h¹ ®ét ngét, lµm t¨ng ¸p lùc thuû ®éng, gi¶m ¸p lùc ngang cña n­íi d­íi ch©n dèc.

-    X©y dùng nÒn ®µo, kªnh, má ®¸, thïng ®Êu…

c) C¸c nguyªn nh©n g©y chÊn ®éng ®Êt ®¸

-    §éng ®Êt.

-    Næ m×nh khai th¸c ®¸ hoÆc x©y dùng ®­êng.

Khi xem c¸c nguyªn nh©n nãi trªn cÇn chó ý.

-    Cã nh÷ng nguyªn nh©n tiÒm tµng vµ cã nh÷ng nguyªn nh©n gaya ph¸ ho¹i ®ét biÕn. Do ®ã qu¸ tr×nh ph¸ ho¹i (tr­ît., sôt lë, tr«i) còng gåm qu¸ tr×nh tiÒm tµng vµ qu¸ tr×nh ®ét biÕn kÓ tõ khi ph¸t sinh nguyªn nh©n cho ®Õn hËu qu¶ cuèi cïng. Nh÷ng nguyªn nh©n tiÒm tµng nhiÒu khi rÊt khã ph¸t hiÖn vµ khã cã biÖn ph¸p lo¹i trõ. Tuy nhiªn, ®Ó cã biÖn ph¸p phßng chèng thÝch hîp kh«ng nh÷ng cÇn chó träng nghiªn cøu, ®iÒu tra c¸c nguyªn nh©n ®ét biÕn, mµ cßn tuú theo ý nghi· cña c¸c c«ng tr×nh ®­êng cßn cÇn xem xÐt, xö lý c¶ nguyªn nh©n tiÕm tµng mét c¸ch thÝch ®¸ng. C¸c hiÖn t­îng ph¸ ho¹i cµng cã kh¶ n¨ng g©y hËu qu¶ nÆng th× cµng cÇn ®i s©u ®iÒu tra nghiªn cøu kü c¸c nguyªn nh©n g©y ra chóng.

-    C¸c hiÖn t­îng tr­ît, sôt lë vµ tr«i th­êng ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn do tæng hîp nhieuÌ nguyªn nh©n, nhiÒu nh©n tè t¸c dông, rÊt hiÕm thÊy mét tr­êng hîp nµo chØ do mét nguyªn nh©n duy nhÊt g©y ra. Thùc tÕ, cã nh÷ng nguyªn nh©n l¹i chÝnh lµ nguyªn nh©n cña nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c. Do ®ã, khi nghiªn cøu xö lý tr­ît, sôt lë… cÇn chó ý xem xÐt ph©n tÝch c¶ qu¸ tr×nh chø kh«ng ph¶i chØ chó ý riªng c¸c hiÖn t­îng, c¸c sù kiÖn x¶y ra khi ®Êt ®¸ mÊt æn ®Þnh; cÇn chó ý ®iÒu tra c¶ m«i tr­êng xung quanh (bao gåm c¶ c¸c yÕu tè nh­ cÊu tróc ®Þa chÊt, ®Þa chÊt thuû v¨n, ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, khÝ hËu chung cña c¶ vïng…) chø kh«ng ph¶i chØ chó ý ®Õn ®iÒu kiÖn t¹i riªng chç s­ên dèc bÞ ph¸ ho¹i.

-    MÆc dï cã nh÷ng nguyªn nh©n chung gièng nhau nh­ng tæ hîp c¸c nguyªn nh©n ®èi víi mçi lo¹i tr­ît, sôt lë vµ tr«i th­êng cã nh÷ng nÐt kh¸c nhau, dÉn ®Õn ph­¬ng thøc vµ qu¸ tr×nh di ®éng cña ®Êt ®¸ trªn s­ên dèc còng  kh¸c nhau nh­ trªn ®· nÕu. §©y chÝnh lµ quan hÖ gi÷a nguyªn nh©n vµ hiÖn t­îng, do ®ã viÖc ph©n lo¹i c¸c hiÖn t­îng kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n ®Ó ®i tíi c¸c biÖn ph¸p phßng chèng thÝch hîp.

III. c¸c biÖn ph¸p phßng chèng mÊt æn ®Þnh bê dèc

1. C¸c biÖn ph¸p tho¸t n­íc mÆt, n­íc ngÇm vµ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a c¸c ¶nh h­ëng xÊu cña n­íc nh­:

-      X©y dùng hÖ thèng ch¾n hoÆc tho¸t n­íc ngÇm theo nguyªn t¾c tÇng läc ng­îc;

-      San lÊp kÏ nøt, lµm b»ng vµ ®Çm nÐn chÆt chÏ bÒ mÆt s­ên dèc ®Ó h¹n chÕ thÊm n­íc.

-      Gia cè bÒ mÆt vµ ®Æc biÖt lµ gia cè ch©n dèc ®Ó chèng xãi…

Môc ®Ých chÝnh cña c¸c biÖn ph¸p xö lý n­íc mÆt lµ:

Ø  Kh«ng cho n­íc tõ phÝa trªn s­ên dèc ch¶y vµo vïng tr­ît, chÆn vµ ®­a n­íc mÆt ch¶y ra ngoµi ph¹m vi cÇn duy tr× æn ®Þnh.

Ø  Tho¸t nhanh n­íc m­a trong vïng tr­ît, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt l­îng m­a thÊm vµo khèi tr­ît vµ lµm kh« khèi tr­ît.

2. C¸c biÖn ph¸p chèng ®ì b»ng kÌ ch©n dèc, kÌ vai nÒn ®­êng víi c¸c kiÓu t­êng ch¾n kh¸c nhau :

-      T­êng träng lùc, t­êng b»ng ®¸ xÕp khan, ®¸ x©y, ®Êt cã cèt hoÆc bª t«ng.

-      C¸c lo¹i t­êng ch¾n chØ cã t¸c dông khi mãng cña chóng ®Æt trªn phÇn ®Êt ®¸ æn ®Þnh (phÝa d­íi mÆt tr­ît trong tr­êng hîp tr­ît lë).

3. C¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m t¶i träng phÝa trªn ®Ønh s­ên dèc vµ t¨ng khèi l­îng phÝa d­íi ch©n dèc :

Gi¶m t¶i phÝa trªn s­ên dèclµ ®µo bá ®i mét phÇn khèi l­îng ®Êt ®¸ trong ph¹m vi khèi tr­ît sao cho cã lîi vÒ mÆt c©n b»ng tÜnh häc, ®Ó nhê ®ã gi¶m lùc g©y tr­ît vµ t¨ng hÖ sè æn ®Þnh. Muèn vËy ph¶i gi¶m ®óng chç, v× nh­ ®· biÕt, nÕu ®µo ®Êt tuú tiÖn vµ kh«ng ®óng chç, v× nh­ ®· biÕt, nÕu ®µo ®at¸ tuú tiÖn vµ kh«ng ®óng chç trªn s­ên dèc tr­ît th× sÏ cã thÓ dÉn ®Õn kÕt qu¶ ng­îc l¹i: lµm “mÊt ch©n”, gi¶m søc chèng ®ì ®ì, dÉn ®Õn c¸c hËu qu¶ tai h¹i. Do ®ã, biÖn ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông trong c¸c ®iÒu kiÖn sau:

-         Khèi tr­ît cã mÆt tr­ît kh«ng s©u; mÆt tr­ît cã d¹ng trªn dèc d­íi tho¶i.

-         PhÝa trªn, ngoµi ph¹m vi khèi tr­ît hoÆc gÇn tíi ®Ønh ph©n thuû, thÊy râ v¸ch ®¸ æn ®Þnh, t­c lµ khèi tr­ît kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc ph¸t triÓn lªn phÝa trªn.

-         B¹t tho¶i m¸i nÒn ®­êng qu¸ dèc còng lµ mét biÖn ph¸p gi¶m t¶i, t­¬ng tù nh­ trªn, nÕu ¸p dông mµ kh«ng ph©n tÝch kü th× ch¼ng nh÷ng kh«ng cã lîi mµ cßn cã thÓ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ ®¸ng tiÕc. §Æc biÖt, trong tr­êng hîp tr­ît cã mÆt tr­ît râ rÖt vµ nÒn ®­êng ®Æt ë phÝa d­íi khèi tr­ît, nÕu b¹t tho¶i m¸i dèc nÒn ®­êng sÏ dÉn ®Õn gi¶m søc chèng tr­ît nghiªm träng ®èi víi c¶ s­ên dèc. Do ®ã biÖn ph¸p b¹t tho¶i m¸i dèc nÒn ®­êng th­êng chØ ¸p dông ®èi víi tr­êng hîp m¸i qu¸ dèc g©y nªn hiÖn t­îng tr­ît lë côc bé ë vïng l©n cËn m¸i dèc.

4. C¸c biÖn ph¸p gia cè bÒ mÆt chèng phong ho¸  vµ chèng sôt lë côc bé nh­:

-      X©y l¸t ®¸ bÒ mÆt m¸i dèc.

-      Trång cá trªn m¸i dèc, hoÆc trång c©y trªn s­ên dèc.

-      X©y t­êng phßng hé…

IV. c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n æn ®Þnh bê dèc

1. Ph­¬ng ph¸p gi¶ thiÕt tr­íc h×nh d¹ng mÆt tr­ît:

§Æc ®iÓm cña ph­¬gn ph¸p nµy lµ xuÊt ph¸t tõ c¸c kÕt qu¶ quan tr¾c l©u dµi c¸c m¸i ®Êt thùc tÕ mµ ®­a ra mét sè gi¶ thiÕt ®¬n gi¶n ho¸ vÒ h×nh d¹ng mÆt tr­ît vµ tõ ®ã nªu lªn ph­¬ng ph¸p tÝnh gÇn ®óng.

Nh­îc ®iÓm chñ yÕu cña c¸c ph­¬ng ph¸p nµy lµ coi khèi ®Êt bÞ ph¸ ho¹i nh­ mét cè thÓ, giíi h¹n bëi mÆt tr­ît vµ mÆt dèc, ®ång thêi xem tr¹ng th¸i øng suÊt giíi h¹n nh­ chØ x¶y ra trªn mÆt tr­ît mµ th«i.

Thuéc nhãm ph­¬ng ph¸p nµy bao gåm:

a) Ph­¬ng ph¸p mÆt tr­ît cã d¹ng g·y khóc:

ChØ thÝch hîp cho tr­êng hîp khi ®· biÕt ph­¬ng cña mÆt yÕu trong khèi ®Êt, hoÆc ®· biÕt ph­¬ng mÆt ®¸ gèc trªn ®ã m¸i ®Êt tùa vµo. Ph­¬ng ph¸p nµy cßn ®­îc dïng trong tr­êng hîp m¸i ®Êt rêi kh«ng ®ång nhÊt.

 b) Ph­¬ng ph¸p mÆt tr­ît cã d¹ng xo¾n l«garit:

ChØ dïng ®­îc khi m¸i ®Êt ®ång nhÊt.

c) Ph­¬ng ph¸p mÆt tr­ît cã d¹ng trô trßn:

Ph­¬ng ph¸p mÆt tru trßn cã thÓ gi¶i quyÕt nhiÒu tr­êng hîp phøc t¹p cu¶ m¸i ®Êt. HiÖn nay ®­îc ¸p dông réng r·i trong thùc tÕ.

2. Ph­¬ng ph¸p dùa trªn lý luËn c©n b»ng cña ®Êt:

Ph­¬ng ph¸p nµy cho r»ng khi m¸i ®at¸ mÊt æn ®Þnh th× tr¹ng th¸i c©n b»ng giíi h¹n kh«ng ph¶i chØ x¶y ra trªn mÆt tr­ît mµ c¶ trong toµn bé khèi ®Êt bÞ tr­ît. C¸c ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn lêi gi¶i chÆt chÏ cña bµi to¸n c©n b»ng giíi h¹n cña X«c«lovxki vµ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi ®óng ®¾n khèi ®Êt bÞ ph¸ ho¹i.

Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ tÝnh to¸n rÊt phøc t¹p, tèn nhiÒu c«ng søc.